MINERAŁY OKOLIC WSI GRUDNO, GÓRY KACZAWSKIE

MAPA-GRUDNOMINERAŁY OKOLIC WSI GRUDNO, GÓRY KACZAWSKIE
Wieś Grudno w Górach Kaczawskich położona jest w gminie Bolków. Właściwie od początku swojego istnienia nie tworzyła samodzielnej miejscowości, lecz była najpierw kolonią, a później częścią wsi Lipa. Początki osady są trudne do udokumentowania i najczęściej przyjmuje się, że powstała przed lub zaraz po wojnie 30-letniej i wchodziła w skład majątku w Lipie Dolnej. Nazwa miejscowości ulegała zmianie i tak w roku 1687 brzmiała Pettersgrundt, a w 1786 została zmieniona na Petersgrund. Po II wojnie światowej nazwa została zmieniona na Grudniki, by w 1950 r. przyjąć aktualne brzmienie – Grudno. Liczba mieszkańców poszczególnych latach przedstawiała się następująco:
– 1871 r. – 204,
– 1885 r. – 163,
– 1905 r. – 179,
– 1920 r. – 157,
– 1941 r. – 139.
Osada położona jest u podnóża Grzbietu Wschodniego Gór Kaczawskich, na wysokości 355-380 m n.p.m., w dolinie Świękatki pomiędzy dwoma wzgórzami; na prawym brzegu Świękatki znajduje się wzgórze Bukowa, a po lewej stronie występuje wzgórze Grudna.
Na NE osady, przy granicy ze wsią Jastrowiec, znajduje się ujęcie Źródła „Maria” z figurą Matki Boskiej w kapliczce, które oddziela Grudno od zespołu parkowo-pałacowego w Jastrowcu. Grudno leży na terenach o złożonej budowie geologicznej. Wzgórze Bukowa i inne wzgórza na prawym brzegu Świękatki tworzą kambryjskie wapienie białe i szare. Natomiast wzgórze Grudna i ciąg wzgórz na lewym brzegu budują kambryjskie wapienie białe oraz łupki (fyllity) serycytowo-chlorytowe, zieleńce, górnokarbońskie szarogłazy i soczewy trzeciorzędowych bazaltów. Największe znaczenie gospodarcze mają ciemnoszare wapienie zaliczane do dolomitów piętra górnego. Część złoża była dawniej eksploatowana i wypalana w piecach u podnóża wzgórza Bukowa. W XIX w. działały tu dwa piece wapiennicze. W drugiej połowie XIX w. wydobycie i wypalanie wapna wzrosło, ale nie wpłynęło to na rozwój osady. We wsi są też pozostałości murowanego młyna z początków XIX w.
Na łąkach Grudna występuje wiele roślin chronionych, m.in. storczyki. Z XIX w. wzmiankowana jest obecność szkoły ewangelickiej do której nauczyciel dojeżdżał z pobliskiej Lipy.
Obecność minerałów okolic Grudna związana jest szczególnie z północnym stokiem wzgórza 423,7 m n.p.m. – na mapach turystycznych wzgórze Grudna. Prowadzono w tej części eksploatację kruszców, jednak nie mamy danych w jakim czasie prowadzono prace, jakie kruszce wydobywano oraz gdzie je przerabiano oraz kto prowadził prace.
• Antymonit – N stok wzgórza Grudna, w starych zwałach po eksploatacji żyły kruszcowej prawdopodobnie przecinającej wapienie wojcieszowskie i fyllity serycytowo-chlorytowe; też ślady wyrobisk. Prawdopodobnie jest to przedłużenie żyły kruszcowej z pobliskiej Lipy, gdzie na S od wsi znajdują się stare zwały. Być może kopalnia „Elisabeth” o której niewiele wiadomo. Najczęściej plamisto rozmieszczone skupienia i żyłki w kalcycie i skałach otaczających. Sporadycznie też w postaci odosobnionych ziaren w strefie siarkosoli ołowiu.
• Arsenopiryt – lokalizacja jak wyżej; cienkie żyłki, skupienia plamiste na żyłkach kalcytowych oraz drobnoziarniste impregnacje skał otaczających. Niektóre żyłki o budowie symetrycznej: pasma zewnętrzne tworzą arsenopiryt-piryt-kwarc a pasma wewnętrzne galena-sfaleryt-tetraedryt i inne siarczki. Arsenopiryt występuje w małych ziarnach (najczęściej), około 1 mm średnicy i agregatach. Nieliczne rozproszone kryształy w żyłkach kalcytu prawdopodobnie należą do młodszej fazy mineralizacji.
• Boulangeryt – lokalizacja jak wyżej; w żyłkach kruszcowych i w plamistych skupieniach siarczków w żyłkach kalcytowych oraz skałach otaczających razem z arsenopirytem, sfalerytem, galeną, tetraedrytem, bouronitem, friebergitem, pirargirytem, markasytem, chalkopirytem i antymonitem. Występuje jako igiełkowate ziarna grupujące się w równoległe i promieniste agregaty przecinające w różnych kierunkach burnonit, pirargiryt, freibergit, sfaleryt, arsenopiryt.
• Burnonit – lokalizacja jak wyżej; występowanie jak wyżej; najczęściej w asocjacji z tetraedrytem, pirargirytem i boulangerytem. Ziarna przeważnie o polisyntetycznych zbliźniaczeniach, niekiedy z tzw. strukturą parkietową.
• Chalkopiryt – lokalizacja jak wyżej; występuje obok innych minerałów kruszcowych, w drugiej fazie mineralizacji nie objętej procesami kataklazy. Także jako emulsyjne wrostki w sfalerycie oraz małe, nieregularne ziarna na kontakcie freibergit/burnonit.
• Galena – lokalizacja jak wyżej; obok innych siarczków, w postaci żyłek i otoczek na ziarnach innych minerałów. Prawdopodobnie efekt drugiej fazy mineralizacji, bowiem brak jest efektów kataklazy.
• Kalcyt – żyły kalcytowo-kwarcowe z siarczkami; prawdopodobnie związane z w/w żyłą kruszcową z Lipy. Także drobne kryształu spatu islandzkiego.
• Kowelin- lokalizacja jak wyżej; hydrotermalnemu okruszcowaniu, głównie arsenopiryt i chalkopiryt, jak wtórne występują tlenki Fe, kowelin, malachit i azuryt.
• Markasyt – lokalizacja jak wyżej; razem z innymi kruszcami, w asocjacji z arsenopirytem lub burnonitem.
• Pirargiryt – lokalizacja jak wyżej; w polimetalicznych żyłach; obok freibergitu i burnonitu jako ziarna hipidiomorficzne. W składzie chemicznym (mikrosonda elektronowa- % wag.): Ag – 56,8, Sb – 26, S – 17.
• Sfaleryt – lokalizacja jak wyżej; częsty tak w kwarcu żyłowym, jak i w impregnacjach skał otoczenia, przeważnie barwy czarnej. Zawiera liczne wrostki chalkopirytu (?). Podrzędnie jest czerwony lub brązowy.
• Tetraedryt – lokalizacja jak wyżej; dwie odmiany: w spękaniach arsenopirytu i w strefie siarkosoli. Występuje w drugiej fazie okruszcowania nie objętej kataklazą. Kolejność powstawania minerałów: piryt-sfaleryt-tetraedryt-bournonit-chalkopiryt-boulangeryt-galena-kalcyt.
 Azuryt, malachit, limonit – przy drodze z Lipy do Grudna, na W od Świękatki, w zwietrzelinie zsylifikowanego wapienia w formie nalotów.
 Dolomit – lokalizacja jak wyżej; żyłki i gniazda, wtórny.
W niektórych rejonach Gór Kaczawskich stwierdza się występowanie law poduszkowych zieleńców i keratofirów. Takie lawy spotyka się w okolicach Grudna, a poza tym obszarem na Górze Lubrza i Górze Grodzik, w Wąwozie Myśliborskim, czy w okolicy Jurczyc. Skały metamorficzne Gór Kaczawskich są zmienione jedynie w strefie epi-, a więc cechy tekstualne skał są nie naruszone. Na podstawie cech metrycznych próżni pogazowych w takich lawach można określić głębokość na jakiej dochodziło do wylewów law. Z badań autora bloga wynika, że były to płytkie wylewy, nie przekraczające 300, a z reguły 200 m, przy czym wiele wylewów zachodziło na bardzo małych głębokościach.

MAPA - GRUDNO

Ten wpis został opublikowany w kategorii minerały. Dodaj zakładkę do bezpośredniego odnośnika.

Dodaj komentarz