Lubiechowa – Melafiry i nie tylko
Dawny , nieczynny, kamieniołom (łom) połozony jest u podnóża poludniowego stoku niewielkiego wzgórza Chmieleń (424 m n.p.m.), na zachód od centrum Lubiechowej. Geologicznie obszar połozony jest w tzw. rowie Świerzawy. Najłatwiej do niego dotrzeć idąc asfaltową dróżką z przystanku PKS obok kościoła i dawnego pałacu, w kierunku zachodnim wsi.
W wyrobisku odsłaniają się permskie (czerwony spągowiec) bazalty, tzw. melafiry o brunatnoszarej, zielonkawej lub fioletowej barwie. Charakterystyczną ich cechą jest obecność owalnych pustek o średnicy od kilku do kilkunastu centymetrów. Owe próżnie powstały po ulotnieniu się gazów podczas stygnięcia lawy melafirowej, stąd teksturę tych skał określamy jako migdałowcową. W późniejszych procesach, w próżniach (o średnicach od 0,5 cm do 30 cm) krystalizowały różne minerały wypełniając pustki całkowicie – migdały, albo częściowo – geody. Narastanie minerałów następowało od zewnątrz ku środkowi próżni. Często kończyło się przed całkowitym wypełnieniem powstałej w melafirze przestrzeni.
Tutaj migdałami najczęściej są:
– agaty,
– kwarc mleczny,
– kwarc dymny,
– kwarc fioletowy – ametyst,
– kalcyt, biały lub różowy,
– baryt,
– zeolity – białoszare, zielonkawe, czerwone.
Niekiedy migdały i geody zbudowane są z kilku minerałów. Częstą prwidłowością jest, że ich część zewnętrzna utworzona jest przez agat, a część wewnętrzną tworzą kwarc i ametyst. Wielkość geod z reguły jest większa niż migdałów i niejednokrotnie przekracza 30 centymetrów, a kryształy w nich występujace są większe. Znaczna ich ilość obecna jest w środkowej i wschodniej partii wyrobiska. Pojedyncze minerały osiągają wielkość od kilku do kilkunastu milimetrów, jednak z reguły kryształy cechuje tylko ich piramidalne zakończenie i niekiedy często nie są całkowicie przezroczyste z powodu zanieczyszczeń.
Z kolei w geodach najczęściej obecne są:
– kalcyt: kryształy dobrze wykształcone, białe lub jasnoszare o długości nawet do 2 centymetrów,
– biały baryt,
– piryt i inne minerały występują już znacznie rzadziej.
Wewnetrzna część geod niekiedy pokryta jest nalotami związków Cu i Fe:
– zielony malachit,
– błekitny azuryt,
– czarny z fioletowym odcieniem hematyt.
Zdarza się też, że geody nie mają wewnątrz partii agatowej. Agaty spotkać można we wszystkich częściach wyrobiskach. Odznaczają się one mniej lub bardziej wstęgową budową – białe i szare warstewki, niekiedy z odcieniem różowym, niebieskim, brunatnym lub popielatym. Występują też agaty nie odznaczające się budową wstęgową a jedynie delikatnym rysunkiem, albo jednolitym białym, popielatym lub niebiskoszarym zabarwieniem. Niestety część agatów jest spękana. Tam gdzie melafiry są silnie zwietrzałe dochodzi w tych partiach do naturalnej separacji geod i migdałów – luźne „kulki”.
Część melafirów nie zawiera geod i migdałów. W ciemnoszarobrunatnym cieście skalnym tkwią kryształy: skaleni (plagioklazy), piroksenów (augit) i silnie zmienionych oliwinów o wielkości 2-3 mm. Występujące tu melafiry pod względem chemicznym zaliczane są do trachybazaltów. Ponadto w melafirach zaobserwować można porwaki skał osłony, najczęściej permskich skał osoadowych: łupków ilastych, piaskowców, zlepieńców, wapieni marglistych i innych, a tworzących skały podłoża erupcji lawowych. Niekidy spotkac też można wkładki czerwonobrunatnych jaspisów.
Obok masywnych melafirów w kamieniołomie występuja partie tufów stąd występującą tu strukturę wulkaniczną określić można jako stratowulkan, częściowo zblizony do współczesnej Etny.
-
Ostatnie wpisy
Najnowsze komentarze
Archiwa
Kategorie
Meta